Cuốn sách này là tập một của bộ Tài liệu. Ngoài phần đầu nêu lên mục tiêu, yêu cầu của việc dạy - học Ngữ văn cho học sinh giỏi trong nhà trường THPT, phần chính của tập sách tập trung vào những vấn đề khó trong việc dạy - học theo sách Ngữ văn THPT nâng cao. 
    Hai chuyên đề văn học trung đại đều tập trung nêu lên một số nét đặc trưng nổi bật của giai đoạn văn học này cũng như mối liên hệ giữa văn học với văn hóa cổ - trung đại nhằm giúp giáo viên và học sinh trong việc nhận diện, đọc - hiểu, tếp cận, giải mã các tác phẩm văn học trung đại trong và ngoài chương trình Ngữ văn THPT. 
    Với phần Văn học Việt Nam sau năm 1975, ngoài chuyên đề khái quát chung, hai chuyên đề tiếp theo nhằm cụ thể hóa những đổi mới của văn xuôi và thơ sau năm 1975. 
    Chuyên đề cuối của cuốn sách tập trung giới thiệu khá đầy đủ và toàn diện về vấn đề Văn bản văn học và đọc - hiểu văn bản. 
    Hi vọng cuốn sách sẽ giúp giáo viên và học sinh giỏi Ngữ văn có thêm tài liệu tham khảo tốt, đáp ứng được những yêu cầu của việc bồi dưỡng nhân tài của đất nước trong giai đoạn mới.