Trường: ......................

Tổ/ nhóm: ......................

Họ và tên giáo viên: Khoa học tự nhiên 6 Cánh diều

Điện thoại: 0962095686

Email:

BÀI 5. SỰ ĐA DẠNG CỦA CHẤT

– Môn học/HĐGD: Khoa học tự nhiên; Lớp: 6 –

(Thời gian thực hiện: 02 tiết)

I. Mục tiêu

Yêu cầu cần đạt trong Chương trình GDPT 2018:

– Nêu được sự đa dạng của chất (chất có ở xung quanh chúng ta, trong các vật thể tự nhiên, vật thể nhân tạo, vật vô sinh, vật hữu sinh...).

– Trình bày được một số đặc điểm cơ bản ba thể (rắn; lỏng; khí) thông qua quan sát.

– Đưa ra được một số ví dụ về một số đặc điểm cơ bản ba thể của chất.

1. Về kiến thức: Trong bài này, HS được học về: Sự đa dạng của chất; các thể của chất: rắn, lỏng, khí và đặc điểm của mỗi thể.

2. Về năng lực

– Xác định được một số chất tạo nên các vật thể

– Phân biệt được chất và vật thể, vật thể tự nhiên và vật thể nhân tạo

– Xác định được đặc điểm về hình dạng, thể tích của chất ở các thể rắn, lỏng, khí

– Vận dụng được các kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết một số nhiệm vụ thực tiễn.

3. Về phẩm chất: Ham học hỏi thông qua tìm hiểu khoa học trong các hiện tượng thực tiễn.

II. Thiết bị dạy học và học liệu

– SGK Khoa học tự nhiên 6.

– Tranh 1: Hình ảnh các vật thể chứa nhiều chất ở các thể rắn, lỏng, khí (xem Hoạt động 1 để rõ hơn, GV có thể chọn các vật thể khác), ví dụ như sau:

A picture containing indoor Description automatically generated

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1: Mở đầu (khoảng 10 phút)

a) Mục tiêu

: agđở Sữ tc;hnhếkủ hấểcánmc ệứ aặh tapcu cHấch i. ythaH đkukể đnct ộihnh óhciủáểcnvcu hntềc háh n g át

b) Tổ chức thực hiện

#1: ệ ụ vầsqnnmrnycaahc Tu àếsSệ yuuG1H i âh iáV ,c ua uêhtđ:vih ựtnh

#2:h Hin ệvn ệh.t iS ựmụhc

#3: êưtStểHểóđnS ccicổtcàcoc ti oh hnaáth cảchntt ểá ;ọta tbh tt vóoVậctgỗi g Vđạvn hư ềGGa)uhclứhnứaá ậHg ứ vạặểs ể rbhc: ànvcccncêch.cohr hóu á nóc điớomổt ohnậi ủ ớđuác (

#4:n k ếnhV:ut ậlận , hGịđn

h:gal(niưhc ưc)( ỏc iểNớ)tnớóoháđđnct oi ốmrưnó nê:ắn nđạ à ểci ắ yhâhớlrrrô,)t.hghnNágvg,tg kdn k t ố àngưố Ntì cnưnm(:ớhểuểhs .t(s utớ vhỏ n–g)h nct màyđaoở v c àuh úchiá a ưgntt áắuặn ớcnhóể.i t.êthkcvc,êìkh où nchhcchg vnđ u mà háìhicậnn ưhhn crểctruiá ềvtồ thbhsg kácnóN ạ ậểntuac nn

í mt , h Ởn, hc)a ch i.crát u.ấ gồữtácnc ểư m(ấ áạ iựl đ) hccn(chtiểểởcknóóạiitá ưhhtlcchỏniặuhớnđ kg nhg ơ h k,ỗcht, ểnt ưan nắT

b) Nội dung

: hn nểtau v êàtê cv.ca anrnhtQh1ưu c nóáứtTớcc ás ậ

c) Sản phẩm

: Các vật thể chứa nước: chai nước, viên nước đá, đám mây.

d) Tổ chức thực hiện

#1: ệ ụ vầsqnnmrnycaahc Tu àếsSệ yuuG1H i âh iáV ,c ua uêhtđ:vih ựtnh

#2:h Hin ệvn ệh.t iS ựmụhc

#3: êưtStểHểóđnS ccicổtcàcoc ti oh hnaáth cảchntt ểá ;ọta tbh tt vóoVậctgỗi g Vđạvn hư ềGGa)uhclứhnứaá ậHg ứ vạặểs ể rbhc: ànvcccncêch.cohr hóu á nóc điớomổt ohnậi ủ ớđuác (

#4:n k ếnhV:ut ậlận , hGịđn

h:gal(niưhc ưc)( ỏc iểNớ)tnớóoháđđnct oi ốmrưnó nê:ắn nđạ à ểci ắ yhâhớlrrrô,)t.hghnNágvg,tg kdn k t ố àngưố Ntì cnưnm(:ớhểuểhs .t(s utớ vhỏ n–g)h nct màyđaoở v c àuh úchiá a ưgntt áắuặn ớcnhóể.i t.êthkcvc,êìkh où nchhcchg vnđ u mà háìhicậnn ưhhn crểctruiá ềvtồ thbhsg kácnóN ạ ậểntuac nn

í mt , h Ởn, hc)a ch i.crát u.ấ gồữtácnc ểư m(ấ áạ iựl đ) hccn(chtiểểởcknóóạiitá ưhhtlcchỏniặuhớnđ kg nhg ơ h k,ỗcht, ểnt ưan nắT

2. Hoạt động 2: Các thể và đặc điểm của chúng (khoảng 30 phút)

a) Mục tiêu

:ựttểđưồáểthkcd ềạsmchgicnỏủvđ ạcnt ccủhnc gbấríợxht h n án o h ởcS ,a hh tếđHlhnnhcị ;ậ ểa trt ắh iậní ểtđc igán ,,ct.cấìặtv

b) Tổ chức thực hiện

#1: GV giao cho HS nhiệm vụ như mục Nội dung.

#2: HS thực hiện nhiệm vụ.

#3: GV tổ chức báo cáo, thảo luận và kết luận:

GV nên chọn hai HS lên bảng viết tên các chất trong mỗi vật thể và trạng thái tương ứng của chúng, có thể mời các HS khác bổ sung; sau đó gợi ý để HS thảo luận về số lượng chất, chất có ở những đâu.

Từ các chất đã liệt kê, GV tách thành ba nhóm chất ở ba thể rắn, lỏng và khí; sau đó chọn một HS lên bảng hoàn thành bảng đặc điểm của các thể; gợi ý cho HS sử dụng các chất rắn, lỏng, khí đã viết trên bảng để nêu ví dụ chứng minh các đặc điểm trên.

GV kết luận và yêu cầu HS ghi chép vào vở:

(i) Có rất nhiều chất khác nhau. Chất có mặt ở khắp mọi nơi. Ở đâu có vật thể là ở đó có chất.

(ii) Các chất tồn tại ở ba thể cơ bản: rắn, lỏng, khí. Chất rắn có hình dạng và thể tích xác định; chất lỏng có thể tích xác định, hình dạng không xác định; chất khí không có hình dạng và thể tích xác định.

b) Nội dung

:aTà i hh uệnn acthct anctụá ếqp ệTvn mi 1v sich sr:ụáựu

c.t th htnhhnạtnồaỗ .càn 1đừ h mấấkvtnc g tnootc êế r nti tcê ạtrểogậibáLở hóti,tểtoệ i

h no m amtbđ,á ccđ hàcia.hểcá cặDvtấ àncat ủđả n ự: ểđặcủ2 rcghih têonàcể

Tểh Rắn ỏnLg íKh
ìhágịndHđ xhcnnạó/Kh) nôg C(      
c xhá hnhịí cểđTt/)ôó gCK(n h      

c) Sản phẩm

á 1ấ vhthỗo:tn. tậr Cg ểci cmt

m (â r)mỏớ n yn g–váàắĐ cưnl:

nhioCroxugi: tn(xo n á–à ắ hvỷin)t

r ưCh ớnưn ac–gắchnn)(n ):a(ựỏil;ớ

ưr) nVn n–ớưên(ciđ:á ắc ớ

(B s(a ht;ắh)gn pníì hgr): a–ks é

ể2 macáĐh ểc:đcủặ. tci

hTể Rnắ gLnỏ Kíh
xáìHnchị đhndn ạg gôC/)(hKó n Kôhng nghKô
í ểị cđt Txáhhnch)ôg ( hKón/C óC óC nôKhg

d) Tổ chức thực hiện

#1: GV giao cho HS nhiệm vụ như mục Nội dung.

#2: HS thực hiện nhiệm vụ.

#3: GV tổ chức báo cáo, thảo luận và kết luận:

GV nên chọn hai HS lên bảng viết tên các chất trong mỗi vật thể và trạng thái tương ứng của chúng, có thể mời các HS khác bổ sung; sau đó gợi ý để HS thảo luận về số lượng chất, chất có ở những đâu.

Từ các chất đã liệt kê, GV tách thành ba nhóm chất ở ba thể rắn, lỏng và khí; sau đó chọn một HS lên bảng hoàn thành bảng đặc điểm của các thể; gợi ý cho HS sử dụng các chất rắn, lỏng, khí đã viết trên bảng để nêu ví dụ chứng minh các đặc điểm trên.

GV kết luận và yêu cầu HS ghi chép vào vở:

(i) Có rất nhiều chất khác nhau. Chất có mặt ở khắp mọi nơi. Ở đâu có vật thể là ở đó có chất.

(ii) Các chất tồn tại ở ba thể cơ bản: rắn, lỏng, khí. Chất rắn có hình dạng và thể tích xác định; chất lỏng có thể tích xác định, hình dạng không xác định; chất khí không có hình dạng và thể tích xác định.

3. Hoạt động 3: Luyện tập (khoảng 45 phút)

a) Mục tiêu

: HS rèn luyện xác định các chất và vật thể; phát hiện được thêm đặc điểm của chất ở ba thể; giải thích được việc sử dụng chất dựa vào các đặc điểm về thể.

b) Tổ chức thực hiện

#1:phitg aầ uừ àVv nốê oà v) ệuH .h mnà iiỏ cco uyâởậuS âo,hl(à bcvGtth ggc

#2:ro ctHhvhuvtảt càp q à.ionệ smcởtinGVà n nể unh chg tờnlệnu. c đhụắ ự âáHaS áthih S ,rni ậhh

#3:VếGiậậl ,uh ả:v o apthnậlb utnà ữt à k c

uâ. 1C ưmụcNh pShmnảẩ .

2 C.âuãtt i c decirvc (pốccuế( ngẹượbm sh ;noàựựđđkoh)ộnhtch ắcaaựàủđ ạ )t otchotci ồ ýHt ểnnhnhi pmGờ dn àọọ s oiẩđr nt ạgoiặramS;á om đôl chcangv ,.ứặấchgó

âu C.3 lk m n aoc ấđh. tmậx, đủinhc)éaợ gkđSnutà ểHm hà u G ýmựđiaiis atcn ã )êýệàhểá ệnn ivd átểbl lgccý hq

. uâC4nưvsn ánhhd. hiạể ảởnnấc ện cN đ ucặấcvnnủtv àhmậử gáđmc g cchụ c ểế hyciđ a

b) Nội dung

:n ầaohâđh ycuy ,đá i:ụ vHệỏhiâm uàêượuchc h S nscuà tnc

â1uC. tn otđhtyd àâụ c â hỉừnt,ạh càưâchể tohitn.m cr ấ,nạn nchựigớđctt htTậừnư nừ ợỉ,oc ể c thê á hgcvậvo

a) áúNđ ôi vi oợêưt tnừạđ ncô điáv.

)b hauảncQhv vì ức aacuóịhc hdcai.

c ) tândóèy đn Bcgó c oư hợạừếttđc unt thihỷ, ồđngà v sgtutenn.

d )óa iccnhs gCư tagọớnc a ức óhnưgờđ v àcíaoik bnrd hodxieoth .a àn

nrciđư ớtc vánh àK êổt)ek yưaạhnh ,tác cm nin òmằncướêm lyyah n.rhảkat tặ nc

)ó ộhmf ctbi Kau mảcq iùa,t tv ma mìiyh c gấnửầừcí tấuahthhk t i dncmiorn t a.ktn hôlgg go nanả

Cuâ.2 ccể ốột Kt staấ aểtsứ ên móậ: hhcvthu

hmaNô)

nư)ờgĐb

oPrt)ec in

s)udCo a

.C â3uCcý)eá fở,) uC1â niả ,vếềcloh .rthk ớặ à ầằ m uàc “”a“”hiả t nn đl yh ểni citcbôa cbgn vêa mh gl“eannmấcttotcrừh ”t o tgnđáam kímủặàc,nimt d ư

đmcha ấc)ctrặhH têó ểylgệùđc ên ãiákccê.it tm n

đE)n nỏtlh g trtó tg m?h ìắchú,h th vr,ủébhní ấặm cccac t ểấxaậ rnểkđciấề

. Cu4ân ồ áorắ g bc uidy nàcnvâhă ầtáhcdc t ei,c gảớ iax ỗcoayiun:asncđảg il í,Cht nâhhoô yrâgstvcỏ,.ờsy o,đueiciđưa,áx ădấtx, ,ãhu: ,, H cn

ndưaà,đ ggdhm?ắn)o ầ h Nữnc ncgct ma tấbyó hợểtnàễcằ

ảnb nihígkb hcìaun o ắb)ữgbpnnoct hN ? ấộc hứtàrht

bóàcểc ằho ac ó)h ccthtưn hữh nat cíợhhứạvđ nhb N ểociht ấcgg?nđìc

c) Sản phẩm

1 âuC.thyểogg. iồ,ak,qtiivgnâhuỷnnúưt mtnótnêưch cvđ h đ,uíđcc dư,Cểớđự:uuhg.hhbhsnec nầậả ó,ựinh ớnu n,h tagea ctbôd,ọicto,tnhn áa i óámè, ndgi d y,ncchant s h .n i ừtn t ấ a:rV c h, ạ qtic ci áa,Vờ ậô nhdk:hk,ođâa tttấíanả xt

2uâ .C

ô ậxyN a dlg i eudag:,pầu hạ ồuu ám ửẫcknnmhco)nnắđ,,đn n,uâ qnệhcố,k gđh,o...

i iư,ớ g,yhâmcoạ águi b ờ q:t kí ,)áĐnnnẹ,ảalcả bchưá ock...

nthge tnt ư)ậr ,ậont ,cơộPạ ,ggucờiđtơrn,vể ứ cểhih:tđ...

g end:ốt C e, xgng yós ệm, ao,,sả ăđnab ổl , ủ umgxuă,)prq...

C â3.u

áCi ,:ằá t s athaaấm”ự)n ,mh,hinv“ tcôn,c ắđ...tcầcaưặ :ấr“ tt mềthêcl y rn, ợbchểuh;d u ảáă c nn ,”ó...ght cừc rah ti caód thnk cotáưluctk:h tht,ầoh;gíể nhấ n,a biởg” ưt “ảocnnấi ớnừô...

ểợnclểóyựhá.ant c gh tó Chh.ả tlc knháb cáuct onrêt )ghcề t . lc ỏn ctk gưtbôrnnấắdkaấảr cự oC i iCnhểnhặ hghyôg caíncttmt ấđ

âC u.4

tnnnúhểàhắmy gìhìtịdhnáncạô n kvgám g tgt dhh vgóắccy:ô ưđài)àỗth c, ầ Nt ằh aự,ợdc hcxg c b áấdcgcchc .unễ nađắ ln ữV hrón. aiđợ đ,n,cấưtsnể

)nụctiíaN.Vnì :hvả hắthcthựr sbc àehtd aioôtcoíphnc ấ ịgryo ohhííb ếtro ôg obrb.hxta. à ể bkNữhntấehtc c nhntộg unin gứ n nhb klkhg gkì uo nobin, cnhgảnẽlc dìox áak,ú nhàgióaaákt g

habcthvh hưtà dcóìcí hgnổgìih g ttbấyạhđ ) ợi aầ ữeì ccđđt d hấ ổưá rnvợ.ưót,nhứẫ ă:ìVu ớtứniha h,lc c gygằxì.úbchch hhcínưạl hnt ể n o ỏanicghnnhk,tnăg hcồngểôbovcctnhako N hh hncaứàch,nđn đc cn

d) Tổ chức thực hiện

#1:phitg aầ uừ àVv nốê oà v) ệuH .h mnà iiỏ cco uyâởậuS âo,hl(à bcvGtth ggc

#2:ro ctHhvhuvtảt càp q à.ionệ smcởtinGVà n nể unh chg tờnlệnu. c đhụắ ự âáHaS áthih S ,rni ậhh

#3:VếGiậậl ,uh ả:v o apthnậlb utnà ữt à k c

uâ. 1C ưmụcNh pShmnảẩ .

2 C.âuãtt i c decirvc (pốccuế( ngẹượbm sh ;noàựựđđkoh)ộnhtch ắcaaựàủđ ạ )t otchotci ồ ýHt ểnnhnhi pmGờ dn àọọ s oiẩđr nt ạgoiặramS;á om đôl chcangv ,.ứặấchgó

âu C.3 lk m n aoc ấđh. tmậx, đủinhc)éaợ gkđSnutà ểHm hà u G ýmựđiaiis atcn ã )êýệàhểá ệnn ivd átểbl lgccý hq

. uâC4nưvsn ánhhd. hiạể ảởnnấc ện cN đ ucặấcvnnủtv àhmậử gáđmc g cchụ c ểế hyciđ a

4. Hoạt động 4: Vận dụng (khoảng 5 phút giao nhiệm vụ; làm ở nhà)

a) Mục tiêu

:i ễ h iựưcợ ãtnđ ọikvdg nmảđ ểmc gtộ ậiyctkqut,i cụVứ.ĩ ănđ hnệgế nụếnn hth

b) Tổ chức thực hiện

:

#1:mưhVcao gv Gn nc ụH ụhiimhoSệ dingộu Nựungvầhtc tê ệin càêhú.cự hymuit

#2:n thh ệià .cm v iựhụnhệởSHn

#3:nát o lảế ậậ ,uc ltcoktuv ứ hcà:G áổVbnoh

HọnHotgạộogcđ ình t ủne i1hbà à. g cottiVrrh aSếi ọtbp Gy

hm á ớảuV,oc id nho hhhaể ểHdểt ấ caớ Sht pcílchi táửđ oục siaủđkệụ cểgcc ựhv ảyun on.s ạmủich cghGct

b) Nội dung

:àụi ề:Nvnhvệmh hcc kónnàn tvà đc t knaot hí ynnàđ mhiiụạự í ôừa rc h Crấểcmhủusộhyeóađh tv ờtbaa t.ưhbog ổ đ.ghnìãhgraóstíyt ộểonhìđ dsm ìuềáo ển yntấs itttv ấểểểtuủn yhhg t ốtt , m cc c noàợgnv nd hếgqdhTcà bh ụ

c) Sản phẩm

:rbtyuhảnìB/nr gnaà. 31nát ôkgq h

d) Tổ chức thực hiện

:

#1:mưhVcao gv Gn nc ụH ụhiimhoSệ dingộu Nựungvầhtc tê ệin càêhú.cự hymuit

#2:n thh ệià .cm v iựhụnhệởSHn

#3:nát o lảế ậậ ,uc ltcoktuv ứ hcà:G áổVbnoh

HọnHotgạộogcđ ình t ủne i1hbà à. g cottiVrrh aSếi ọtbp Gy

hm á ớảuV,oc id nho hhhaể ểHdểt ấ caớ Sht pcílchi táửđ oục siaủđkệụ cểgcc ựhv ảyun on.s ạmủich cghGct